at is wetenschap?

Geneeskunde is een andere wetenschap dan ruimtevaart. Je zult pas een mens naar Mars sturen wanneer je precies weet hoe het werkt, je kunt immers niet met onzekerheden werken. Tot die tijd kun je wel wachten. Maar geneeskunde kan niet wachten tot je alles begrijpt, omdat de ziekte van nu om een oplossing vraagt. Nog steeds zijn de meeste behandelingen niet volledig begrepen en werken artsen met onzekerheden. Maar de wetenschap biedt ook statistische instrumenten om met onzekerheden om te gaan. Dergelijke instrumenten worden wel toegepast bij diagnostische instrumenten, zoals echografie, maar ook bij klinische symptomen. Merkwaardig genoeg worden ze nog onvoldoende gewaardeerd en toegepast bij behandelingen.

Het zogeheten dubbelblind onderzoek, waarbij noch de arts, noch de patiënt weet of een echt middel of een neppil (placebo) wordt toegepast, is niet de ‘gouden standaard’ waarop we hoopten. Het is een experiment, dat ons  zekerheid geeft dat het middel beter werkt dan een placebo. Maar het experiment doet de werkelijkheid geweld aan, bijvoorbeeld door mensen met meerdere ziekten uit te sluiten van dit experiment. De uitslag is vervolgens van toepassing op de gemiddelde mens, die niet bestaat.

Wetenschap maakt het ook mogelijk om de kans dat een geneesmiddel bij de patiënt die voor u zit werkt te berekenen. Onderzoek in de dagelijkse praktijk naar de waarde van symptomen en persoonskenmerken is hiervoor beter geschikt. Dat heet prognose onderzoek en wordt sinds het begin van deze eeuw steeds meer bepleit. Prognose onderzoek wordt inmiddels relevanter gevonden dan diagnose onderzoek.