e pot verwijt de ketel
De discussie over homeopathie gaat niet meer over homeopathie, maar over wetenschap. Nu het bewijs voor homeopathie positief is worden allerlei tekortkomingen aan homeopathie trials gesignaleerd. Maar de vergelijkende analyse van 110 homeopathie met 110 reguliere trials door Shang/Egger (Lancet 2005) toont aan dat de kwaliteit van homeopathie onderzoek toch beter is dan regulier. Dat betekent dat alle kritiek op homeopathie onderzoek harder terugslaat op regulier onderzoek.
Alle onderzoek kan verbeterd worden, maar is dat een excuus om homeopathie af te wijzen? Homeopathie is geen methode die door mij verzonnen is. Reguliere geneeskunde heeft een aantal tekortkomingen en patiënten ontdekken al zoekend naar oplossingen voor deze tekortkomingen dat een paar alternatieve methoden, zoals homeopathie en acupunctuur, wel helpen.
Meer dan de helft van alle reguliere handelingen is nooit wetenschappelijk onderzocht. Van wat wel onderzocht is, is meer dan de helft niet wetenschappelijk bewezen. Dat betekent dat meer dan de helft van wat de reguliere arts voorschrijft niet wetenschappelijk onderbouwd is. Waarop zijn deze handelingen dan gebaseerd? Is dit niet de verklaring dat telkens zulke grote verschillen gevonden worden tussen verschillende artsen?
Bij methoden als acupunctuur en homeopathie valt de arts terug op lang bestaande consensus tussen een groot aantal artsen wereldwijd. Consensus is erkend als één van de wetenschappelijke methoden.
Wanneer een arts in situaties waar geen wetenschappelijk bepaalde therapie voorhanden is, meer dan de helft van de gevallen dus, homeopathie toepast, maakt hij gebruik van consensus. Dat is wetenschappelijker dan zomaar een reguliere behandeling, of bijvoorbeeld een antibioticum wanneer bekend is dat dit geen zin heeft. Regelmatig komen nog kinderen bij mij vanwege terugkerende middenoorontstekingen die antibiotica kregen. Er is bewijs dat dit niet werkt en recidieven bevordert (Bezacova, BMJ 2009).
Ook het theorema van Bayes wordt aangevoerd als argument om bewijs voor homeopathie niet te accepteren. Dat is een kromme, post-hoc, redenering, waarin twee statistische methoden naar believen gemixt worden. Het theorema van Bayes beschrijft juist hoe wij leren door ervaring. Artsen die homeopathie toepassen hebben meer recht zich hierop te beroepen dan artsen die homeopathie afwijzen. U kunt hier klikken voor een artikel hierover.
In plaats van zich hardnekkig beroepen op een onbegrepen werkingsmechanisme zouden artsen beter moeten luisteren naar hun patiënten. Deze vertellen hun dat homeopathie kan werken waar regulier niet werkt. Dat geeft een belangrijk houvast om eens een heel andere wetenschappelijke weg in te slaan.